BÀI 6: PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG BẰNG HẠT

 I. Ưu, nhược điểm của phương pháp nhân giống bằng hạt

1. ưu điểm

- Kĩ thuật đơn giản: sau khi thu hoạch quả lấy hạt gieo.

- Cây con mọc từ hạt sinh trưởng sinh sản khỏe.

- Hệ số nhân giống cao, sớm cho cây giống: từ một quả cho nhiều hạt, hạt gieo cho nhiều cây con.

- Giá thành để sản xuất cây giống thấp.

2. Nhược điểm

- Cây giống gieo từ hạt có thể phát sinh nhiều biến dị do thụ phấn chéo khác loài, khác giống, khó giữ được những đặc tính, hình thái, năng suất và chất lượng của cây giống ban đầu.

- Giống cây mọc từ hạt lâu ra hoa.

- Cây mọc từ hạt thường cao, cành mọc thẳng, cành trong tán cây mọc lộn xộn.

- Ngày nay do những nhược điểm của nhân giống bằng hạt chỉ được sử dụng trong 3 trường hợp sau:

+ Gieo hạt sản xuất cây làm gốc ghép.

+ Chỉ gieo hạt đối với những giống chưa có phương pháp nhân tốt hơn.

+ Gieo hạt để lai tạo giống mới và phục tráng giống.

II. Những điểm cần chú ý khi nhân giống bằng hạt

1. Chọn hạt giống tốt.

* Chọn cây mẹ tốt: Từ giống tốt muốn nhân giống, chọn những cây điển hình mang đầy đủ những đặc tính tốt.

* Chọn quả tốt: Trên cây đã chọn, chỉ chọn những quả to, có hình dạng đặc trưmg của giống.

* Chọn hạt tốt: Chỉ chọn lấy hạt to mẩy, chắc, cân đối…

2. Gieo hạt trong điều kiện thích hợp

* Thời vụ gieo hạt: Hạt cần gieo vào các tháng có nhiệt độ thích đối với từng giống để gieo hạt nảy mầm.

VD:  - Cây ăn quả ốn đới: 10 – 20⁰C.

 - Cây ăn quả nhiệt đới: 23 – 35⁰C.

* Đất gieo hạt: Đất cần tơi xốp, thoáng, có đủ oxi có đủ độ ẩm ( 70 – 80 )%.

3. Cần biết đặc tính chín của hạt để có biện pháp xử lý trước khi gieo.

VD:  - Hạt hồng chín sinh lí chậm nên phải xử lí ở nhiệt độ thấp 5⁰C trước khi gieo mới nảy mầm.

III. Kĩ thuật gieo hạt

1. Gieo hạt trên luống

* Làm đất: đất phải được cày bừa, cuốc xới kĩ đảm bảo tơi xốp..

* Bón phân lót đầy đủ: Chủ yếu là bón phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ, phân vi sinh.

* lên luống: luống gieo hạt phải đảm bảo được thoát nước tốt, đi lại chăm sóc thuận lợi.

* Xử lí hạt trước khi gie.

* Gieo hạt: Hạt được gieo thành hàng hoặc luống, độ sâu lấp hạt tùy vào loại hạt.

- Mật độ gieo hạt trên luống tùy thuộc vào loại hạt mà bố trí khoảng cách thích hợp.

* Chăm sóc sau khi gieo:

- Như tưới nước, xới xáo, làm cỏ, bón phan thúc…

2. Gieo hạt trong bầu

- Giữ được bộ rể cây hoàn chỉnh.

- Thuận tiện cho việc chăm sóc.

- Chi phí sản xuất cây giống thấp.

- Vận chuyển cây đi xa dể.

- Chất dinh dưỡng trong bầu tốt đầy đủ.

- Kĩ thuật chăm sóc đầy đủ.