Hoá học 11 Bài 47: Bài thực hành 6 Tính chất của anđehit và axit cacboxylic

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Mục đích thí nghiệm

- Học sinh tiến hành được một số thí nghiệm về tính chất hóa học của Anđehit fomic, axit axetic 

- Rèn luyện kĩ năng tiến hành thí nghiệm.

1.2. Kỹ năng thí nghiệm

Khi tiến hành phản ứng tráng bạc phải dùng ống nghiệm sạch, khi cho andehit vào ống nghiệm cần đun nóng nhẹ (k đun sôi), không lắc, để yên ống nghiệm trên giá, vài phút sau sẽ có lớp bạc óng ánh trên thành ống nghiệm.

1.3. Cơ sở lý thuyết

a. Thí nghiệm 1: Phản ứng tráng bạc

HCHO + 2AgNO3 + 3NH3  + H2O→ HCOONH4 + 2Ag + 2NH4NO3

b. Thí nghiệm 2: Phản ứng của Axit axetic với quỳ tím, natri cacbonat

CH3COOH↔ CH3COO- + H+

2CH3COOH + Na2CO3→2CH3COONa + CO2 + H2O

1.4. Dụng cụ thí nghiệm, hóa chất

a. Dụng cụ thí nghiệm

Ống nghiệm, ống nhỏ giọt, cốc thủy tinh 100ml, đũa thủy tinh, đèn cồn, giá thí nghiệm, giá để ống nghiệm.

b. Hóa chất

Andehit fomic, axit axetic đặc, H2SO4 đặc, dung dịch AgNO3 1%, dung dịch NH3, dung dịch Na2CO3 đặc, dung dịch NaCl bão hòa, giấy quỳ.

1.5. Các bước tiến hành thí nghiệm

a. Thí nghiệm 1: Phản ứng tráng bạc

- Cho 1ml dung dịch AgNO3 1% vào ống nghiệm sạch, lắc nhẹ.

- Cho từ từ từng giọt NH3 2M đến khi kết tủa sinh ra bị hòa tan hết.

- Nhỏ 3-5 giọt dung dịch andehit fomic vào ống nghiệm trên và đung nóng nhẹ trong vài phút (60-70oC).

Quan sát sự biến đổi màu sắc trên thành ống nghiệm và giải thích hiện tượng.

b. Thí nghiệm 2: Phản ứng của axit axetic với quỳ tím, natri cacbonat

Axit axetic + quỳ tím

- Nhúng đầu đũa thủy tinh vào dung dịch Axit axetic 10%

- Chấm đầu đũa thủy tinh trên vào giấy quỳ tím và quan sát màu của giấy quỳ tím

Axit axetic + dung dịch Na2CO3

- Rót 1-2ml dung dịch axit axetic đậm đặc vào ống nghiệm đựng 1-2ml dung dịch Na2CO3 đặc.

- Đưa que diêm đang cháy vào miệng ống nghiệm

Quan sát hiện tượng, giải thích và viết PTHH.

2. Báo cáo thực hành

2.1. Thí nghiệm 1: Phản ứng tráng bạc

Hiện tượng - Giải thích

Nhỏ từ từ từng giọt NH3 2M vào ống nghiệm chứa AgNO3 thì xuất hiện kết tủa và kết tủa tan dần khi NH3 dư

PTHH: AgNO3 + NH3 + H2O → AgOH↓ + NH4NO3

AgOH + 2NH3 → [Ag(NH3)2](OH)

Khi cho HCHO vào ống nghiệm trên và đun nóng thì thấy xuất hiện kết tủa đen bên trong dung dịch và ở thành ống nghiệm sáng như gương.

PTHH: HCHO + [Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + Ag↓ + H2O + NH3

2.2. Thí nghiệm 2: Phản ứng của Axit axetic với quỳ tím, natri cacbonat

a) Phản ứng của Axit axetic với quỳ tím

Hiện tượng: Giấy quỳ hóa hồng

Giải thích: Giấy quỳ hóa hồng do trong nước axit axetic phân li tạo ra ion H+ có tính axit.

CH3COOH ↔ CH3COO- + H+

b) Phản ứng của Axit axetic với Natri cacbonat

Hiện tượng: Trong ống nghiệm xuất hiện khí không màu, khi đưa que diêm đang cháy vào thì que diêm tắt.

Giải thích: Do phản ứng 2CH3COOH + Na2CO3 → 2CH3COONa + CO2 + H2O tạo khí CO2 không màu, không duy trì sự cháy.